Xipasmena Παιχνιδάκια

Νέα πρόσκληση σε παιχνίδι από τον αγαπητό xipasmeno, που μου ζητά να αναφέρω τα τραγούδια που ψιθυρίζω στο αυτί του άλλου μου μισού. Αφού πρώτα απολογηθώ για την καθυστερημένη απόκριση, έχοντας να πω ότι όντας σε blogoδιακοπές, και μακριά από την μουσική μου συλλογή, τα τραγούδια που είχα μαζί μου με περιόριζαν αρκετά. Με την επιστροφή μου όμως κατάφερα αν και με δυσκολία να επιλέξω 3 αγαπημένα τραγούδια που ανήκουν στην κατηγορία αυτή και να τα παρουσιάσω εδώ:

__Bjork - Hidden Place__ (acapella version)
He's the beautifullest/Fragilest/Still strong/Dark and divine/And the littleness of his movements/Hides himself/He invents a charm that makes him invisible/Hides in the air/Can I hide there too?/Hide in the air of him/Seek solace/Sanctuary/In the hidden place/We'll stay in a hidden place (Αναλυτικά οι στίχοι)


__Melanie C - Here & Now__ (live from NYC - 9/02/2008)
If you choose we won't move/I'm here with you/The air is calm/No more to do/I don't know what tomorrow brings/The sun may shine, the world come tumbling down/I don't care what went on before/But I'm sure of the here and now/The here and now (Αναλυτικά οι στίχοι)


__Chavela Vargas - Piensa en mi__ (studio version)
Piensa en mi/cuando sufras/cuando llores/tambien piensa en mi/Cuando quieras/quitarme la vida/no la quiero para nada/para nada me sirve sin ti (Αναλυτικά οι στίχοι)

με την σειρά μου στέλνω μια ανοιχτή πρόταση σε όλους όσοι θέλουν να συμμετάσχουν στο παιχνίδι, αλλά ειδικά στους unknown evening star,πίκο (όταν με το καλό πάρει άδεια), ενεσούλα, και τις cine-maniacs.
(donnie απ 'ότι είδα έχεις ήδη πρόσκληση από τον xipasmeno οπότε περιμένω κι εγώ την απάντηση σου)

Il Postino (1994) - Το τελευταίο γράμμα!

Παιδεύομαι αρκετή ώρα να βρω ένα τρόπο να αποφύγω τα στερεότυπα, αλλά δεν το κόβω να τα καταφέρνω. Το Silent Vespers γλίτωσε παλαιότερα μια-δυο φορές το κλείσιμο, αλλά απ'ότι φαίνεται ήρθε η ώρα του. Έχω τη διάθεση να συνεχίσω να γράφω, αλλά κάποια περιστατικά με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι η ζωή μου περναέι από μια δύσκολη φάση, που το blog δεν έχει θέση. Δυστυχώς την πληρώνει χωρίς να φταίει, αλλά είναι ένα πρώτο βήμα για μια σειρά από αναπόφευκτες αλλαγές που πρέπει να κάνω. Ίσως να έχω κάποια στιγμή την όρεξη να επανέλθω στις κριτικές σκέψεις που τόσο αγάπησα, αλλά προς το παρόν για αλλαγή θα χαρώ να δω ταινίες που θα αφήσουν αβίαστα το αποτύπωμά τους στο μυαλό μου και πουθενά αλλού.

Όταν ξεκίνησα το blog αυτό ικανοποιούσα μια εγωιστική μου ανάγκη να κρατάω αρχειακά κάποιες σκέψεις για ταινίες που δεν ήθελα να ξεχάσω. Μετά από τις απρόβλεπτες γνωριμίες και ευκαιρίες που ήρθαν μαζί του όμως, δεν μπορώ παρα να νοιώθω ευγνωμοσύνη.

Χωρίς να κάνω μαντεψιές για πιθανό comeback, θα κλείσω με αναφορά σε κάποιες εκρεμμότητες.

-Το αφιέρωμα στον Pedro έχει μείνει ανολοκλήρωτο, αλλά δεν προκειται να αφήσω τον αγαπημένο μου σκηνοθέτη παραπονεμένο. Όποιος ενδιαφέρεται λοιπόν θα μπορεί να βρει το αφιέρωμα σε ξεχωριστή διεύθυνση -όπως έκανα και με τους Marx Bros- την οποία θα την βάλω σε banner στα αφιερώματα την επόμενη εβδομάδα.

-Το post για τα όσκαρ, δεν θα το κάνω τελικά, μιας και δεν έχω δει ακόμα το Rachel Getting Married και το Frost\Nixon, οπότε μάλλον θα τα συζητήσουμε εν καιρώ σε άλλα αγαπημένα κινηματογραφικά στέκια της blogόσφαιρας.

-Το blog όσο μου το επιτρέπει ο blogger θα παραμένει online για αρχειακούς σκοπούς. Το ίδιο και το προφίλ μου με τα στοιχεία επικοινωνίας. Γνωστοί και μη, θα μπορούμε να τα λέμε και πέραν του χώρου αυτού. Άλλωστε όσο προλαβαίνω θα συνεχίζω το σχολιασμό στα αγαπημένα μου blog.

-Στα draft έχουν μείνει αρκετές ταινίες, τα κείμενα των οποίων δεν κατάφερα ποτέ να ολοκληρώσω ή θεώρησα ότι δεν με ικανοποιούσαν όπως γράφτηκαν. Από όλες, αυτή τη στιγμή, μένει μόνο μία που νοιώθω ότι θέλω όπως-και-δήποτε να σου μεταφέρω.

"Il postino (1994)
Ο Massimo Troisi έδωσε τη ζωή του (στην κυριολεξία), για να μας προσφέρει μια από τις συγκινητικότερες και πιο ανθρώπινες ερμηνείες στην ιστορία του κινηματογράφου. Με φόντο τη μαγευτική ποίηση του Pablo Neruda, ο αγαπημένος "ταχυδρόμος" παραδίδει μαθήματα ζωής, για την αναζήτηση της ποιητικότητας που κρυβει ο καθένας μέσα του, και τα σημάδια που την ξεσκεπάζουν στα πιο απίθανα σημεία, και μας αναγκάζουν να παραδοθούμε στα πιο αισιόδοξα όνειρα. Μια ταινία από τα πολλά κρυφά διαμάντια του παγκόσμιου κινηματογράφου που θα σε σημαδέψει μ'ένα χαμόγελο κι ένα δάκρυ μαζί. Και παρά το γλυκόπικρο της ιστορίας, το συναίσθημά της θα σε συντροφεύει για μια ζωή"

(Hasta siempre...;)

The Reader (2008)

Αυτή τη φορά για να αποφύγω παρεξηγήσεις θα ξεκινήσω με παραδοχές.

-Θεωρώ την Kate Winslet μια από τις σημαντικότερες γυναίκες ηθοποιούς, που ξεπερνά το σήμερα και παίρνει θέση στην κλασσική ιστορία του κινηματογράφου. Από τις λίγες σύγχρονες που μπορώ να παραθέσω δίπλα σε Ντίβες του Χρυσού Σινεμά (κι αναφέρομαι σε πραγματικά ερμηνευτικά αστέρια), χωρίς να αδικώ καμιά στη σύγκριση.
-Ο Stephen Daldry είναι ένας από τους ελάχιστους σκηνοθέτες που δεν μπορώ να τους καταλογίσω ούτε ένα ψεγάδι για τις επιλογές τους σε ολόκληρη τη φιλμογραφία τους (τι κι αν έχει μόνο 3 ταινίες μεγάλου μήκους, οι τίτλοι τα λένε όλα... Billy Elliot, The Hours, The Reader). Στα θετικά, ψάξε και για δηλώσεις του, μιας κι ανήκει επίσης στην κατηγορία με τους πιο επικοινωνιακά καίριους σκηνοθέτες που υπάρχουν).

Τώρα αν δε συμφωνείς με τα παραπάνω, ίσως με βρεις λίγο υποκειμενικό, αλλά γι' αυτό που μου έδωσε η ταινία μόνο εγκωμιαστικά μπορώ να μιλήσω.

Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι η "αγελάδα με το ανεξάντλητο γάλα" για το Hollywood, αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με μία ενδιαφέρουσα περίπτωση που η φρίκη όσων πέρασαν μένει σε δεύτερο πλάνο. Με μία διάθεση να αντιμετωπιστεί το θέμα από μια φρέσκια σκοπιά, χρησιμοποιείται απλά, για να μας στρέψει την προσοχή σε θέματα ηθικής, με τον ανθρωπιστικό παράγοντα να αλλάζει στρατόπεδα, και το στοιχείο του "απάνθρωπου" να έγκειται κι αυτό στα πλαίσια μιας δικαιοσύνης, έστω και ξεπερασμένης (κάτι αντίστοιχο έχω συναντήσει μόνο στη Δίκη της Νυρεμβέργης). Η νομική σπουδή πνίγεται στην ανάγκη του ανθρώπου να βρει ένα καταφύγιο ανάμεσα στην καταδίκη και τη λύτρωση, μετά τη συνειδητοποίηση ότι ο νόμος δε δεσμεύεται υποχρεωτικά από την ηθική του ατόμου, αλλά όλοι ως άτομα δεσμευόμαστε απέναντι στην ηθική του ίδιου του νόμου.

Ακόμα κι αυτή η συνειδητοποίηση όμως και πρακτικά και το ίδιο το ζήτημα των στρατοπέδων συγκέντρωσης, χρησιμοποιούνται βασικά ως δικαιολογίες πίσω από την τραγικότητα μιας ερωτικής βιογραφίας ενός ιδιότροπα ταιριαστού ζευγαριού. Άλλωστε εκεί έρχεται το ίδιο το σενάριο για να διώξει τη ρετσινιά του ολοκαυτώματος και να απενοχοποπιήσει την ενασχόλησή του με αυτό έστω και παρασκηνιακά ("Δε θα βρεις τίποτα μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης πλέον..."). Μπορεί η ιστορία του ζευγαριού από μόνη της να μοιάζει αδικημένη από το μοίρασμά της στης δεκαετίες όπως αυτές μας παρουσιάζονται, αλλά τα συναισθήματα έχουν σίγουρα το χώρο που χρειάζονται για να ξετιναχτούν από τον εφηβικό ενθουσιασμό, μέχρι την εγκάρδια αυτοθυσία που μέσα από τις τύψεις καταλήγει σε ανιδιοτελή θεία δίκη.

Ο Daldry ταξιδεύει για ακόμα μια φορά στις περασμένες δεκαετίες, και καταφέρνει να δημιουργήσει μια μοναδική ατμόσφαιρα που αν και είναι πιστή στον ρεαλισμό της εκάστοτε εποχής, δεν ξεχνά να παραμένει άκρως κινηματογραφική. Η Winslet μεταμορφώνεται μαζί με το χρόνο, στο χαρακτήρα της συγκεντρώνει συμβολικά το καταραμένο παρελθόν, στην περιπέτειά της κλείνει τη μάχη με τη δικαιοσύνη που επιτρέπει στην εθιμοτυπικά φοβισμένη ανθρωπότητα να έχει μέλλον, και στην ερμηνεία της απογειώνει την αξιοπρέπεια με την οποία ένας άνθρωπος είναι έτοιμος να θυσιαστεί για να ικανοποιήσει τις ενοχές των λάνθασμένων επιλογών που έστω και για μια στιγμή υπήρξαν αληθινές.

ΥΓ 1. Με την Winslet δεν υπήρχε χώρος για δεύτερη ερμηνεία. Ωστόσο ο νεαρός David Kross ήταν όσο αξιοπρεπής χρειαζόταν ώστε να μην προδώσει την υποδειγματική συμπρωταγωνίστριά του. Ευτυχώς ο Ralph Fiennes (που προσωπικά κάθε φορά μου αφήνει ανάμεικτα συναισθήματα για την υποκριτική του αξία), εμφανίζεται ακριβώς όσο πρέπει (λίγο δηλαδή). Έκπληξη ήταν για μένα η παρουσία της Lena Olin -και μάλιστα σε διπλό ρόλο- μιας και δεν ήξερα ότι παίζει εδώ, και εννοείται ότι μετά το Chocolat και το Alias δεν χορταίνω να τη βλέπω.

ΥΓ 2. Τα αναγνώσματα διάσημων λογοτεχνικών έργων προσθέτουν στην πλοκή ένα ξεχωριστό ηθογραφικό χαρακτήρα και βοηθούν πολύ στο μοίρασμα της υπόθεσης σε χρονικά κεφάλαια, μέχρι τη συγκλονιστική αποκάλυψη της διττής σημασίας του "Reader".

ΥΓ 3. Το γιατί τα αγγλικά με γερμανική προφορά αντικαθιστούν τα ίδια τα γερμανικά σε τέτοιες ταινίες ποτέ δεν το κατάλαβα. Μου πήρε ώρα για να το συνηθίσω και να το βγάλω από το μυαλό μου. Κι αν δεν είχαμε να κάνουμε με την Winslet στο ρόλο αυτό, ίσως και να μην το συγχωρούσα στους δημιουργούς. Θα κάνω δεύτερη αναφορά στη Δίκη της Νυρεμβέργης - την οποία πρέπει να δεις οπωσδήποτε αν δεν το έχεις ήδη κάνει- όπου το πρόβλημα της γλώσσας ξεπερνιέται με ένα εξαιρετικά ευφάνταστο και αριστουργηματικό σκηνοθετικό τέχνασμα.

Tetsuo (1989) - aka The Iron Man

Δεν περίμενα ότι θα άντεχα να ξαναδώ το Tetsuo. Κυρίως λόγω του κυρίαρχου gore στοιχείου το οποίο απεχθάνομαι. Όμως κάτι η πρόταση-πρόκληση του skinny στα σχόλια του Wrestler (Ωστόσο θα ήθελα να δω ενα κείμενο για την ταινια "Tetsuo" (1989) αν δεν είναι κόπος για να συζητήσουμε μετά της ομοιότητες με το "Π"), κάτι η μικρή διάρκεια της, κάτι οι ατέλειωτες διερμηνευτικές επιλογές που σου αφήνει με το τέλος της, και πείστηκα να υποβάλω τον εαυτό μου ξανά σ' αυτή τη βασανιστική διαδικασία προβολής της.

Παρόλο που ήμουν ψηλιασμένος για το συμβολικό-σουρεαλιστικό χαρακτήρα της, με το ξεκίνημά της βίωσα όπως την πρώτη φορά, την αποστροφή και την άρνηση αποδοχής της εικόνας, και περισσότερο της νοηματικής αυθυποβολής του σωματικού φετιχισμού για αυτοκαταστροφή (που μέχρι το τέλος μπορείς να χαρακτηρίσεις κι αυτοπροστασία). Η επιλογή του ασπρόμαυρου φίλμ, είτε έγινε συνειδητά, είτε υποχρεωτικά, βοηθά στο δέσιμο όλων των εξαρτημάτων που σχηματίζουν έναν άκρως ρεαλιστικό εφιάλτη εγκλωβισμού σε αξεπέραστους κινδύνους.

Το προσωπικό ταξίδι του πρωταγωνιστή, τοποθετείται απροσδιόριστα σε μία διάσταση που κλείνεται ανάμεσα στις αναμνήσεις και στα όνειρα, στην πραγματικότητα και στη φαντασία, στο παρελθόν και στο μέλλον, στα παιδικά τραύματα και στα ανώμαλα απωθημένα. Τα αντικείμενα του πόθου μετατρέπονται σε όπλα ανεξέλεγκτου ακρωτηριασμού της ανθρώπινης ταυτότητας, το μέταλλο καταλαμβάνει τη θέση της ολοένα και περισσότερο καταπιεσμένης εξερεύνησης της βαθύτερης επιθυμίας για σαρκική ικανοποίηση, και μια τηλεόραση εξιστορεί τα σκοτεινά περάσματα του μυαλού από το υπαρκτό στο συμβολικό και αντίστροφα.

Οι αισθήσεις πνίγονται στην αδρεναλίνη μιας συναισθηματικής πάλης μεταξύ της ανθρωπότητας και της επιστήμης, και ο χρόνος μετρά υπέρ της καταδίωξης μιας υγιούς ακεραιότητας από καθετί σκουριασμένο και σαπισμένο. Στην αναμέτρηση αυτή τα πρόσωπα και τα πράγματα μπλέκουν αδιάκοπα όλους τους θεματικούς άξονες που διαπερνούν το μάτι μέχρι τα μισά της ταινίας, και ο ποιητικός σουρεαλισμός των καταληκτικών εικόνων, ανάγει τη βιομηχανική υποταγή του ανθρώπου, σε σύμβολο κάθε αρρώστιας, προκατάληψης, αδυναμίας, καταπιεσμένου απωθημένου,..., που έχει τη δύναμη να καταστρέψει το άτομο ή τον κόσμο ολόκληρο.

Ο Shinya Tsukamoto γράφει, σκηνοθετεί, φωτογραφίζει, πρωταγωνιστεί και μοντάρει ένα από τα σημαντικότερα cyberpunk αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, που έχει τη δύναμη να σοκάρει, να συγκινεί, και να προβληματίζει, με τη σχιζοφρένεια των εικόνων, με την παράνοια των χαρακτήρων, με το σπινταριστό μοντάζ, με την εκκωφαντικά σκουριασμένη μεταλλική μουσική, και τη χρήση μερικών από τις πιο συγκλονιστικές stop-motion ακολουθίες που έχουν γυριστεί ποτέ.

Το Tetsuo είναι must-see αλλά μην πεις μετά ότι δε σε προειδοποίησα!

ΥΓ. Skinny και λοιποί ελάτε από τα σχόλια να συζητήσουμε τη σημαντική επιρροή του Tetsuo στο "π" του Arronovsky.

Los Cronocrímenes (2007) - aka Time Crimes

Η ιδέα κι η υλοποίηση του Primer ήταν εξαιρετικά ιδιοφυής για να μείνει ανέγγιχτη από άλλους δημιουργούς. Τρία χρόνια μετά το καλτ αριστούργημα του Shane Carruth, έρχεται ο Ισπανός Nacho Vigalondo να πατήσει στην ιδέα της επιστροφής στο χρόνο και να απλουστεύσει τους παράλληλους άξονες του πρώτου, για να δημιουργήσει το δικό του ξεχωριστό σύμπαν από χρονικές συν-πτώσεις.

Αν έχεις δει το Primer, από την αρχή είσαι πολύ μπροστά στο παιχνίδι. Η σύλληψη του τρόπου που κομματιάζεται ο χρόνος είναι ήδη κατανοητή, και το μυαλό σου ξεκινά να δημιουργεί τα στιγμιότυπα που ακολουθούν, πριν αυτά εμφανιστούν. Ο κόσμος που συνθέτει άλλωστε ο Ισπανός περιλαμβάνει 4(;) βασικά πρόσωπα που είναι εύκολο να ακολουθήσεις. Κι η απουσία των μαθηματικών εξηγήσεων εδώ, αφήνει όλο το χρόνο στο μυαλό σου να ασχοληθεί με τα γεγονότα, κι όχι με τις αιτίες πίσω από αυτά.

Αυτό βέβαια παρά την ευχάριστη αίσθηση που αφήνει η προβολή της ταινίας, σε κάνει να αναρωτηθείς πόσο μπορεί να σε συγκινήσει μια ιδέα που είναι έστω κι απλουστευμένα, "κλεμμένη". Ευτυχώς λοιπόν για το θεατή ο προβληματισμός αυτός δεν αργεί να φύγει, καθώς σταδιακά αποκαλύπτεται ένα ολόκληρο καινούργιο επίπεδο πλοκής που θα σ' αναγκάσει να αρχίσεις πάλι το κυνήγι των απαντήσεων. Κι αυτή τη φορά τα ερωτήματα είναι "πρωτότυπα".

Το θέμα της "δεύτερης ευκαιρίας", περικυκλώνεται από μία σκοτεινή ατμόσφαιρα ψυχολογικού θρίλερ, και ο εγκλωβισμός ξεπερνά το χώρο και το χρόνο, και εισέρχεται σε ένα συναισθηματικό κόσμο, οπού ο πόνος της απώλειας γιατρεύεται μόνο με την αποδοχή του. Η ανακύκλωση των γεγονότων ισοδυναμεί με μια αέναη συντέλεια, και οι σταγόνες τις βροχής αντιστρέφουν την εκτόνωσή τους, για να γίνουν πλέον η ένδειξη της επόμενης μπόρας!

Στο τέλος ο Vigalondo καταφέρνει εξαίσια να χρησιμοποιήσει ξένους κανόνες για να δημιουργήσει ένα παιχνίδι που του ανήκει ολοκληρωτικά, και οι νύξεις του σε ερωτικά τρίγωνα, δένουν πανέμορφα σε μια ονειρική γλυκόπικρη σκηνή που ξεφεύγει από το ανθρωπιστικό Primer με τρόπο ποιητικό!

ΥΓ 1. Αν δεν έχεις δει το Primer θα σου έλεγα να το δεις πρώτο, από σεβασμό καθαρά στην ιδέα του Carruth, ώστε να προσδώσεις τα εύσημα της αρχικής συγκλονιστικής σύλληψης στο σωστό πρόσωπο. Αν το έχεις δει και σε μπέρδεψε, μη φοβηθείς να ρισκάρεις ξανά με μια αντίστοιχη ταινία. Η σύλληψη του Cronocrímenes είναι παιχνιδάκι μπροστά στο άλλο. Κι αν είσαι ψηλιασμένος από την αρχή, δύσκολα θα χρειαστείς δεύτερη προβολή για να καταλάβεις τα περισσότερα. Ακόμα κι αν το θες όμως υπάρχουν αρκετές λεπτομέρειες και γρίφοι που θα σου κρατήσουν το ενδιαφέρον και στις επόμενες προβολές.

ΥΓ 2. Χίλια ευχαριστώ Zamuc!από τις καλύτερες προτάσεις που μου έχουν κάνει.

ΥΓ 3. Η αφίσα είναι λίγο παραπλανητική, αλλά μου αρέσει η αισθητική της.

ΥΓ 4. Ένα αμερικανικό remake με τίτλο Timecrimes είναι στα σκαριά για φέτος, εκτός αν το imdb pro το επιβεβαιώνει σαν επανέκδοση.

The Wrestler (2008)

Το Wrestler δεν παλεύεται με τίποτα!Δεν ξέρω αν υπερισχύει η απογοήτευσή μου για το αθεράπευτα κλισέ σενάριο που χάλασε μια ιστορία που θα μπορούσε να είχε κάποια προοπτική, ή ο θυμός μου που ένας από τους αγαπημένους μου δημιουργούς, ο Arronovsky, αποφάσισε να ασχοληθεί με το εν λόγω project, εξ αρχής! Ομολογώ ότι από την αρχή κι εγώ απέρριψα την ιδέα και το ρόλο του Rourke, αλλά ευχόμουν ο σκηνοθέτης να κάνει κάτι μαγικό και να μου ανατρέψει κάθε αρνητική προκατάληψη.

Απ' ότι φαίνεται όμως, ο Arronovsky μάλλον εξάντλησε τη φαντασία και τις μαγικές του δυνάμεις στο Fountain, κι είχε το θάρρος να κάνει μια ταινία εντελώς διαφορετική απ' ό,τι μας είχε συνηθίσει, αλλά δυστυχώς για εκείνον (και για εμάς), μια ταινία που έχουμε χιλιοδεί. Αναγνωρίζω στο σενάριο μια όμορφη παράλληλη σύνδεση της ζωής του πυγμάχου με αυτήν της στρίπερ, και τη συνειδητοποίηση ότι όταν ανήκεις σε ένα τέτοιο κόσμο καταραμένο να σε ξεπερνά εύκολα, έχεις δύο επιλογές. Είτε θα αποφασίσεις να βγεις από τη φούσκα προστασίας σου και θα αντιμετωπίσεις την πραγματική ζωή με όλες τις δυσκολίες που αυτή συνεπάγεται, είτε θα μείνεις κλεισμένος στο δικό σου κόσμο και θα αφήσεις τις δυσκολίες στις οποίες έχεις συνηθίσει, να σε καταστρέψουν μαζί τους.

Κι αυτό το "φιλοσόφημα" θα ήταν αρκετό αν υπήρχε ένα σύνολο από ερμηνείες που θα αντιστάθμιζε τουλάχιστον το ενδιαφέρον της σχετικά αδιάφορης πλοκής. Ο πολυσυζητημένος Rourke, μάλλον ακούγεται τόσο επειδή για να υποδυθεί το ρόλο αυτό χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τους δικούς του προσωπικούς δαίμονες, αλλά όσο κι αν η τέχνη μιμείται τη ζωή του, οδηγούμαι στο συμπέρασμα ότι έχει μάλλον εύκολη δουλειά και μία καλή αλλά με τίποτα συγκλονιστική ερμηνεία. Στα ίδια πλαίσια κινείται και η Marisa Tomei, η οποία όμως βρίσκεται σε πολύ πλεονεκτική θέση, μιας και με το πρόβλημά της θα μπορούσαν να ταυτιστούν περισσότεροι (ή περισσότερΕΣ). Η Evan Rachel Wood από την άλλη μάλλον προσπαθεί πολύ, αλλά το σενάριο κι η ηλικία της δεν τη στηρίζουν κατάλληλα.

Δεν θα ήμουν τόσο αυστηρός με την ταινία, αν είχαμε να κάνουμε με διαφορετικά πρόσωπα, αλλά ως έχει τη βρίσκω απογοητευτική. Αν βέβαια στη βιβλιοθήκη σου στέκει περίτρανα η συλλεκτική κασσεττίνα του Rocky Balboa, τότε μάλλον ανήκεις στη μοναδική κατηγορία του κοινού που θα μπορούσε να ευχαριστηθεί, να διασκεδάσει και να συγκινηθεί αυθεντικά από το The Wrestler.

ΥΓ 1. Συγχαρητήρια σε όποιον σχεδίασε την αφίσα. Από τις καλύτερες της χρονιάς. Αν και με τέτοιο πρόσωπο η ιδέα να ρίξει το Mickey Rourke στη σκιά ήταν μάλλον αναγκαία επιλογή.

ΥΓ 2. Μετά από αυτό, τα listings για The Fighter (2009) και RoboCop (2010) στη φιλμογραφία του Arronovsky, με αφήνουν τρομοκρατημένο!!!

Wendy and Lucy (2008)

Με τα στοιχήματα για τα μεγάλα βραβεία να δίνουν και να παίρνουν, και τις πρώτες μεγάλες εκπλήξεις να δείχνουν ότι ηχηρά ονόματα και ταινίες θα μείνουν απροσδόκητα παραπονεμένες, είπα να κάνω ένα διάλειμμα με λίγο ανεξάρτητο σινεμά που σπάνια απογοητεύει (τουλάχιστον εμένα). Το Wendy and Lucy, μου είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον γιατί τρέφω φοβερή συμπάθεια για τη Michelle Williams, και θεωρώ ότι δοθείσης της ευκαιρίας θα κάνει μεγάλο ερμηνευτικό μπαμ. Αυτό άλλωστε φάνηκε εν μέρει και στο συγκινητικό ρόλο της στο Brokeback Mountain.

Με μια πρώτη ματιά, η ταινία μοιάζει να είναι φτιαγμένη ακριβώς για την προβολή του ξεχωριστού της ταλέντου στην ερμηνεία ενός συγκινητικού ρόλου. Με μοναδική παρέα το σκύλο της, τους πετυχαίνουμε σε ένα road trip προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Η επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο είναι συγκυριακή και γίνεται μόνο όταν είναι απαραίτητη, χαρίζοντας της την απομόνωση που χρειάζεται για να νοιώθει πως η ζωή βρίσκεται στα χέρια της, και το ταξίδι είναι απόφαση παρά ανάγκη. Το παρελθόν σβήνει με ένα άβολο τηλεφώνημα, το παρόν είναι από μόνο του εξοντωτικά αρκετό και το μέλλον είναι ένας αβέβαιος προορισμός γραμμένος σε χαρτί δίπλα στα έξοδα.

Ο χρόνος όμως που θα κάνει τη διαφορά, αρχίζει να μετρά, ή αντίστοιχα μένει κολλημένος (ανάλογα πώς το βλέπει κανείς), στη συνειδητοποίηση ότι η κοινωνία εγκλωβίζει ακόμα και τα άτομα που η ίδια περιθωριοποιεί. Με αυτό σαν αφορμή, ξεκινά μια σεναριακή κριτική στις κοινωνικές δομές, που αναγκάζουν τη νεολαία να αναλώνεται σε άσκοπες περιπλανήσεις, που ρίχνουν τους μεσήλικες σε μία ευκαιριακή εκμετάλλευση της θέσης τους προς εξασφάλιση οποιουδήποτε κέρδους τους κάνει να νοιώθουν ότι δεν σπατάλησαν τη ζωή τους, που αφήνει τους ηλικιωμένους σε μία μίζερη αναμονή του τέλους. Κι όλα αυτά τοποθετημένα συμβολικά σε ένα χωρίο που θυσίασε την ταυτότητά του για να μετατραπεί σε μία συνηθισμένη κωμόπολη.

Η ταινία της Kelly Reichardt, ολοκληρώθηκε με ελάχιστο προϋπολογισμό σε 3 εβδομάδες, και διατηρεί μία αξιοθαύμαστη σεναριακή και σκηνοθετική απλότητα, που της επιτρέπει όμως να παραμείνει εξαιρετικά αληθινή και ανθρώπινη, και να μιλήσει με τις γυμνές από μουσική και υπερβολές, εικόνες της, για προβλήματα τόσο σύνθετα, που ακόμα και τα λόγια με δυσκολία θα μπορούσαν να περιγράψουν. Η ερμηνεία της Williams είναι όλη η παράσταση, η σχέση με το σκύλο της είναι μια τραγική αναπαράσταση των θυσιών και της ταλαιπωρίας που επιφέρει η αναγωγή των "αφελών" ονείρων μας σε ρεαλιστικά σχέδια, και το τραγούδι που σιγομουρμουρίζει γίνεται ο συγκινητικός ύμνος κάθε απελπισμένης αισιοδοξίας.



ΥΓ 1. Με την υποψηφιότητα για όσκαρ στο Brokeback Mountain, και τη φετινή επιτυχία στα ανεξάρτητα βραβεία με το Wendy and Lucy, η Williams, είναι σίγουρα μία από τις νέες ηθοποιούς που ελπίζω να έχουν πάμπολλες ευκαιρίες ακόμα, να μας συγκινούν με τόσο αξιοπρόσεχτους ρόλους και ερμηνείες.

ΥΓ 2. Ο σκύλος είναι τόσο εκφραστικός και χαρισματικός, που έχει σχεδόν τη δική του ξεχωριστή ερμηνεία σαν συνοδοιπόρος της Wendy. Η ομοιότητά του με το δικό μου, με έκανε να μην χορταίνω να το βλέπω, μέχρι που σε φάσεις έπιασα τον εαυτό μου να παρασύρεται σε καμάρι.

Slumdog Millionaire (2008)

Παρακολουθώ την καριέρα του Danny Boyle σχεδόν φανατικά μετά το πολυαγαπημένο Trainspotting και χαίρομαι που αν και δεν έχει καταφέρει να το ξεπεράσει, με κάθε ταινία του νοιώθω ότι φτάνει πολύ κοντά στην ίδια αριστοτεχνική δημιουργία που τον έκανε διάσιμο πριν από μια δεκαετία (και κάτι). Με το Slumdog Millionaire, καταπιάνεται ακόμα μια φορά με αγαπημένα του θέματα (δόξα, δύναμη, χρήμα, εξουσία, ταξίδια ζωής, απροσδόκητος ηρωισμός,νίκη/ήττα, ...), και εμπλουτίζει την αγαπημένη του σκηνοθεσία, με πολύχρωμη φωτογραφία (Anthony Dod Mantle) και ανατολίτικες μουσικές επενδύσεις (A.R. Rahman), για να δημιουργήσει μία ακόμα μαγευτική περιπέτεια (δεν αναφέρομαι στο είδος της ταινίας).

Δεν ξέρω πώς του προέκυψε η Bollywood επιρροή, αλλά όσο κι αν με έκανε να διστάζω να τη δω στην αρχή, τόσο κατάφερε να με πωρώσει μέχρι το τέλος του πρώτου μισού μέρους της, κι αυτό κυρίως εξ' αιτίας της νέας προσέγγισης στο ινδο-ανατολικό σινεμά, και των τρόπων που η συγκίνηση των περιστατικών μεταμορφώνεται σε συναίσθημα που δεν κάνει διακρίσεις σε φυλές και εθνότητες. Το παιχνίδι του εκατομμυριούχου και η ανάκριση που το συνοδεύει, λειτουργεί πανέξυπνα σαν συνδετικός κρίκος της ιστορίας, όπως αυτή ξετυλίγεται σε παρόν και παρελθόν. Συγχρόνως η συναισθηματική φόρτιση κι η αγωνία που συνήθως ακολουθούν τέτοια τηλεπαιχνίδια, έρχονται σε μία πολύ αρμονική ισορροπία με την αντίστροφη κλιμάκωση των αναμνήσεων, και μαζί δημιουργούν μικρές συναισθηματικές εκρήξεις στα σημεία που διασταυρώνονται χρονικά.

Ακολουθώντας όμως το ούτως ή άλλως συναρπαστικό ταξίδι της ζωής, ο Boyle με τη βοήθεια του υποδειγματικού σεναρίου του Simon Beaufoy, καταφέρνουν να στιγματίσουν αλήθειες που όλοι γνωρίζουμε αλλά αποφεύγουμε, όπως την παιδική εγκληματική εκμετάλλευση, και τη δύναμη μέσω της ανατροφής, με την οποία εφαρμόζει ο άνθρωπος την τραγική επιρροή του πάνω στη μοίρα ("Μ' όποιο δάσκαλο καθίσεις, ίδια γράμματα θα μάθεις"). Οι δυναμικότερες στιγμές όμως, κρύβονται έντεχνα μέσα σε ανάλαφρες σκηνές, για να συνθέσουν ένα δεύτερο πλαίσιο ανάλυσης, από το οποίο σκηνοθέτης και σεναριογράφος, ασκούν βαριά κριτική στις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες, που διαμορφώνουν την αδιαφορία ή/και τους επιφανειακούς τρόπους που δείχνουμε το ενδιαφέρον μας στα πιο ευαίσθητα ανθρώπινα προβλήματα, που αφορούν μια υποδεέστερη από τη δική μας φυλή ή/και κατηγορία ανθρώπου.

Στο δεύτερο μισό της ταινίας βέβαια, έρχεται μια απροσδόκητη "ελάφρυνση" των περιστατικών, για να ισχυροποιήσει την κεντρική ιστορία αγάπης ως αναπόσπαστο κομμάτι του ταξιδιού. Με μια πρώτη ματιά, η δυναμική των σκηνών φθίνει μέχρι την τελική λύτρωση, που ως εκ τούτου δείχνει ελλιπής. Μέσα από αυτή τη διαδικασία όμως, είναι που μας αποκαλύπτεται ο τρόπος που όλη η ταινία στέκεται συμβολικά στη θέση μιας ουσιαστικότερης αλήθειας. Όσο κι αν η ωριμότητα έρχεται μετά από μια κατευθυνόμενη διαδικασία, οι επιλογές που κάνουμε οι ίδιοι είναι αυτές που θα καθορίσουν τη ζωή μας, κι ακόμα κι όταν αυτές μας έρχονται περιορισμένες, είναι η ανθρωποκεντρική εμπειρία κι όχι η στυγνή γνώση, αυτή που θα μας βγάλει στο τέλος νικητές.

ΥΓ 1. Από το δράμα, στην κωμωδία κι από την καυστική κοινωνική κριτική, στον ανάλαφρο φόρο τιμής στον κινηματογράφο που έθεσε τις βάσεις για την επικράτηση του Bollywood, το Slumdog Millionaire τα έχει όλα σε ιδανικές δόσεις και συμφέρει. Γι' αυτό και η θριαμβευτική αρχή που έγινε με τα βραβεία των κριτικών και έφτασε μέχρι τις χθεσινές Χρυσές Σφαίρες προβλέπεται να συνεχίζεται.

ΥΓ 2. Το μυαλό μου δεν μπορεί να χωνέψει ακόμα τους τραγικούς τίτλους τέλους που είναι ικανοί να αποπροσανατολίσουν πολύ κόσμο, αλλά η αντίθεση που εμφανίζουν στη συμμετρία τους με την αρχή, με κάνει να πιστεύω ότι η ταινία που μεσολαβεί στο ενδιάμεσο, είναι πολύ περισσότερο ικανοποιητικά συμβολική και σουρρεαλιστική απ' όσο είχα αρχικά στο μυαλό μου.

ΥΓ 3. Πόσοι από εσάς ήξεραν τι σημαίνει Slumdog και Τρωγλοδύτης πριν ακούσουν την ταινία;

Milk (2008)

Ο Gus Van Sant είναι για μένα ένας σκηνοθέτης - γρίφος. Έχει αποποιηθεί κάθε προσωπικό στυλ που πήγαινε να του κολλήσει για πολύ καιρό, έχει παρουσιάσει μια καριέρα με απροσδόκητα πισωγυρίσματα, είχε το θράσος να κοπιάρει το Psycho και να το κάνει με ακαταλαβίστικο τρόπο δικό του, κι ακόμα και στις χειρότερες δημιουργίες του, έχει καταφέρει να διατηρήσει ένα καλλιτεχνικό επίπεδο που σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να το κατατάξεις στα αδιάφορα.

Στο πολυαναμενόμενο Milk, καταφέρνει εκ νέου κάτι που μπορεί να θεωρηθεί το ίδιο εύκολο όσο και δύσκολο. Ακολουθεί στερεότυπους τρόπους παρουσίασης βιογραφικών ταινιών, και εντάσσει στα γεγονότα μία ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση, που του εξασφαλίζει τη συγκινητική αποδοχή, τη ίδια στιγμή που με ένα μαγικό τρόπο αφήνει την ψευδαίσθηση της δημιουργικής πρωτοτυπίας.

Στο ασφαλές αυτό περιβάλλον, οι ηθοποιοί απλώς συνθέτουν ένα ιδανικό σύνολο από δυνατές ερμηνείες. Ομολογώ ότι παρόλο που δεν πολυσυμπαθώ κάποια από τα πρόσωπα που πλαισιώνουν τον Penn, όπως τον Diego Luna και τον Josh Brolin, στη συγκεκριμένη ταινία δεν μπορώ να τους καταλογίσω ψεγάδι. Αντιθέτως η περίπτωση του Milk είναι από τις λίγες, που κάθε ερμηνεία αντιπροσωπεύει τόσο ρεαλιστικά μια συνεκτική πραγματικότητα, που χωρίς μία από αυτές έστω, θα κατέρρεε κι όλη η δυναμική της ιστορίας.

Φυσικά όμως, και η μεγαλύτερη ευθύνη πέφτει στον Sean Penn, ο οποίος με κερδίζει με τις περισσότερες ερμηνείες του, πριν ακόμα φτάσουν αυτές στα δυνατά τους σημεία. Η τεχνική προετοιμασία και προσέγγισή του στους ρόλους που καλείται να παίξει, και η ταύτιση με τους χαρακτήρες που υποδύεται είτε αυτοί είναι φανταστικά είτε υπαρκτά πρόσωπα, με αφήνει έκπληκτο κάθε φορά. Βλέποντας το The times of Harvey Milk (ίσως επανέλθω αναλυτικότερα στο ντοκυμαντέρ αυτό αργότερα) το πιο συγκινητικό στοιχείο είναι η αβίαστη επιρροή που είχε ο ίδιος σε όποιον άνθρωπο είχε την ευκαιρία να τον ακούσει ή ακόμα και να τον συναντήσει από κοντά. Το ενδιαφέρον είναι ότι, πέρα από από το γεγονός ότι αυτό εμφανίζεται το ίδιο αβίαστα και στον τρόπο που ο Penn μεταμορφώνεται σε Milk, με ένα συμβολικό παραλληλισμό η ερμηνεία του έρχεται με τη σειρά της να στηριχτεί στους προσεγμένους δεύτερους ρόλους και αναδρομικά να τους εμπνεύσει, μέχρι την απόλυτη ερμηνευτική ισορροπία που αναζητά κανείς σε μία τέτοια ταινία.



Ο γραφικός τρόπος που παρουσιάζονται οι ομοφυλόφιλοι και τα δικαιώματά τους από τα ελληνικά Μέσα τα τελευταία χρόνια, καθώς και η ατυχία μου να μην έχω στο φιλικό μου περιβάλλον άτομα με τέτοιες προτιμήσεις, με είχαν αφήσει εγκλωβισμένο σε έναν υποτιθέμενο φιλελευθερισμό, αλλά πολύ πρόσφατα συνειδητοποίησα πόσο πραγματικά αγνώμων ήμουν απέναντι σε ζητήματα ομοφυλοφιλικού - κοινωνικού ενδιαφέροντος. Κάτι η πιο ουσιαστική ευαισθητοποίηση που έρχεται με την ενηλικίωση, κάτι μερικά κραυγαλέα ζητήματα όπως το πρόσφατο Proposition 8, φέρνουν τη συνειδητοποίηση ότι έχουμε να μάθουμε και να κάνουμε πολλά βήματα ακόμα προς μία καλύτερη κατεύθυνση (δεν τίθεται ζήτημα σωστού ή λάθους).

Τουλάχιστον το Milk (κι οι αντίστοιχες ταινίες που ελπίζω να ακολουθήσουν), εκτός της συγκίνησης προσφέρει ένα σημαντικό μάθημα που ξεφεύγει από τις διακρίσεις σε φύλα και φυλές, και διαπραγματεύεται μια πανανθρώπινη δικαιοσύνη που ενώ θα έπρεπε να είναι αυτονόητη, ακόμα και σήμερα χάνει τη θέση της από αιματοχυσίες και άνισες μάχες. Ακόμα σημαντικότερα με τη δημοσιοποίηση και τη διεθνή γνωστοποίηση μιας τέτοιας εμπνευσμένης προσωπικότητας, ισχυροποιεί την ανάγκη και την επιθυμία συνέχισης του οράματος και του έμπρακτου αγώνα για την εφαρμογή στην πράξη, της ισότητας που περιλαμβάνει εξ' ορισμού η δικαιοσύνη. Γιατί εν τέλει σημασία δεν έχει ένα μόνο πρόσωπο, αλλά το κίνημα που θα ξεσηκώσει...σημασία δεν έχει η νίκη, αλλά ο αγώνας που θα τη διατηρήσει!

ΥΓ. Ο Sean Penn με παρασύρει πάντα σε ξεχωριστά κινηματογραφικά ταξίδια, αλλά ο Sam τον σημάδεψε τόσο που ακόμα και στο Milk υπάρχουν στοιχεία στη φυσική του ερμηνεία που με γυρίζουν νοητά στον αγαπημένο μου ρόλο του.

Changeling (2008)

Κάποια στιγμή ίσως θα έπρεπε να γράψω κάτι για το πώς τα χρονικά στάδια και οι μηχανισμοί προώθησης μιας ταινίας που προηγούνται της πρεμιέρας της, μπορούν να την καταστρέψουν άδικα, δημιουργώντας ψευδείς προσδοκίες, ξεσκεπάζοντας τα μυστικά της, κ.α. Στο τελευταίο έγκειται και το τρέηλερ που πλέον έχει γίνει τεχνική Εξασφάλισης Εισιτηρίων παρά προσεγμένη διαφήμιση του "προϊόντος". Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, έτσι και με το Changeling, αν δεις το τρέηλερ, είναι σαν να τα 'χεις δει όλα. Η υπόθεση δεν γίνεται απλώς κατανοητή, αλλά παρουσιάζεται εξ ολοκλήρου, η Jolie εκρηγνύται επαρκώς για να ξέρεις πως ακριβώς θα είναι η ερμηνεία της πριν τη δεις, και με αρκετή σιγουριά μπορείς να φτάσεις να συμπληρώνεις τα κενά μέχρι και το φινάλε.

Αυτό που ήρθε σαν ευχάριστη έκπληξη όμως, ήταν η ίδια η εμπειρία της προβολής και το συναίσθημα που αφήνει το τέλος της. Μπορεί λοιπόν να ήξερα ανακατωτά την Ανταλλαγή πριν καν τη δω, και να μη με ξάφνιασε σε καμία φάση με την πλοκή της, αλλά το πλαίσιο που δημιούργησε η υπόθεση συνεκτικά στην πλήρη έκτασή της, άφησε μια ξεχωριστή δυναμική να ξεδιπλωθεί, που θέλοντας και μη σε παρασύρει. Η Jolie ακολουθεί την πεπατημένη αλλά αυτό δεν σε νοιάζει, γιατί όσες φορές και να τη δεις, είναι σπαρακτική. Η παιδική φρικαλεότητα μοιάζει η εύκολη σοκαριστική επιλογή, αλλά δε σε νοιάζει, γιατί κρύβεται με ασφάλεια πίσω από το "αληθινό" της ιστορίας. Τα παιχνίδια εξουσίας, τα δικαστικά, και η "θεία δίκη" παίζουν επικίνδυνα με τα στερεότυπα αλλά δεν σε νοιάζει, γιατί δεν θεωρούνται άδικα ως τα σίγουρα crowd pleaser κινηματογραφικά στοιχεία.

Κι εκεί βγάζω το καπέλο στον Eastwood, γιατί παρόλο που δε με συναρπάζει σαν σκηνοθέτης, και παρά το γεγονός ότι οι σημαντικές αντιρρήσεις που είχα σε σκηνές παραλίγο να μου ανατρέψουν τελείως τη θετική άποψη για την ταινία, κράτησε συγκριτικά με τη χρονική της έκταση, χαμηλούς τόνους και άφησε τη δυνατή ιστορία να μιλήσει από μόνη της. Και φυσικά ό,τι ακούς για τη Jolie, (κι ό,τι έχεις ήδη δει στο τρέηλερ) δεν είναι υπερβολή. Η ερμηνεία της υπερκαλύπτει κάθε άλλο πταίσμα, και για να μην γινόμαστε κουραστικοί, δεν θα αναφερθώ πάλι στα βραβεία που θα μαζέψει, αλλά στο γεγονός ότι θα συζητιέται για πολλά χρόνια μέχρι να γίνει αξέχαστα κλασσική, κι αυτό είναι (ίσως) πολύ μεγαλύτερη αναγνώριση.

ΥΓ 1. Για να υποστηρίξω ακόμα περισσότερο το συναίσθημα αυτό, θα πω ότι αυτό που κάνει την "εύκολα" εξαιρετική ερμηνεία της Jolie να ξεχωρίζει, είναι ότι μέσα από το σπαραγμό της, διατηρεί μια αξιοπρέπεια που σε κάνει πραγματικά να πιστεύεις ότι η υπόθεση αυτή συμβαίνει σε μία μητέρα τη δεκαετία του '20, στη -σε γενικές γραμμές- αχρονολόγητη ταινία. Σίγουρα είχε πολλές αντίστοιχες ερμηνείες για να βοηθηθεί, αλλά κατάφερε να κάνει το χαρακτήρα και τα ξεσπάσματά του εντελώς δικά της!

ΥΓ 2. Στο παρελθόν έχω υπάρξει αυστηρός μαζί της, αλλά αυτή τη φορά νομίζω δικαίως η Amy Ryan κλέβει το μερίδιο της από την παράσταση.

ΥΓ 3. Αντιθέτως ο ρόλος του Malkovich μου άφησε μια αίσθηση αποτυχίας. Η ερμηνεία του με παραπλάνησε για το πραγματικό ρόλο του, που (νομίζω ότι) προοριζόταν ως μια ανιδιοτελής δύναμη βοήθειας και συμπαράστασης στο δράμα της Jolie, αλλά ο ίδιος "το έπαιξε" πολύ σκοτεινά και καχύποπτα. Κι αν αυτό γίνεται επίτηδες για να υποδηλωθεί όντως μια ιδιοτέλεια πίσω από τη στάση του στην πλοκή τότε καταλήγω σε ακόμα χειρότερη ηθογραφική εξέλιξη. Δεν μπορώ να πω ότι μου άρεσε και ποτέ, σαν ηθοποιός, αλλά του αναγνωρίζω πολύ καλύτερες ερμηνείες από αυτήν.

ΥΓ 4. Τα κοστούμια και το make-up της Jolie εδώ είναι απερίγραπτα όμορφα. Κρίμα που τα εξωπραγματικά όμορφα χαρακτηριστικά της -ίσως- επισκιάζουν την καταπληκτική δουλειά που έγινε στα τμήματα αυτά. Εγώ πάντως το αναγνωρίζω...

-Αυτή η αφίσα μου άρεσε περισσότερο, αυτή έβαλα...