Thursday, December 11, 2008

Metamorphosis (1987) + The Metamorphosis of Mr. Samsa (1977)

Όχι τόσο ταινία, όσο τηλεοπτική εκδοχή της ομότιτλης θεατρικής παράστασης, το Metamorphosis αντλεί έμπνευση από τη διάσημη ιστορία του Kafka (έχεις καταλάβει την εμμονή μου πλέον), και προσπαθεί μινιμαλιστικά να σχηματίσει την χαρακτηριστική ατμόσφαιρα και τους σκοτεινά πολυδιάστατους χαρακτήρες που εκτόξευσαν το συγγραφέα στη λίστα με τους σημαντικότερους του 20ου αιώνα. Κι εν μέρει τα καταφέρνει...

Η λιτότητα του σκηνικού σε συνδυασμό με την κυριαρχία της μουντής κι εγκλωβιστικής ατμόσφαιρας που συνθέτουν τα φίλτρα κι οι φακοί, αποτελούν τη σημαντικότερη βάση και αναφορά στο έργο του Kafka. Συγχρόνως επιτρέπουν στους ηθοποιούς να κινηθούν με την κατάλληλη άνεση στις άκρως χορογραφημένες ερμηνείες τους, αφήνοντας στη φαντασία του θεατή τις δύσκολες οπτικές μεταφορές που περιγράφονται τόσο γραφικά στο βιβλίο. Βέβαια η αντίστοιχη αφαιρετικότητα που θεωρήθηκε τόσο ευφάνταστη και καινοτόμος στο Dogville του Trier, εδώ μοιάζει περισσότερο θεατρική αναγκαιότητα.

Το μειονέκτημα αυτό όμως, θα έρθει να αντισταθμίσει η άκρως ενδιαφέρουσα σωματική -τουλάχιστον- ερμηνεία του Tim Roth, που αν και χωροταξικά περιορισμένη, παραμένει ανατριχιαστικά πιστή στην ποταπή φύση του ζωυφίου με την οποία είναι καταδικασμένος να ταυτιστεί ο ήρωας (ρίξε μια ματιά στην υπόθεση εδώ και θα καταλάβεις).Εξ' αιτίας του νεαρού της ηλικίας του Roth (τότε) μάλιστα, θα του συγχωρήσω τις λίγες υπερβολές στις οποίες κατέληξε, που θεωρώ ότι στο σημερινό χρονικό πλαίσιο κινδυνεύουν να θεωρηθούν αστείες, αλλά εν τέλει ο ρόλος του είναι ο πιο κοντινός συναισθηματικά, στον αντίστοιχο του βιβλίου. Αντίθετα οι υπόλοιποι ρόλοι μοιάζουν να ξεφεύγουν ορισμένες φορές, και πάλι διατηρώντας όμως μια πιστότητα στο αυθεντικό έργο, που κατά τα άλλα διασκευάζεται άψογα στο θεατρικό σενάριο. -Στην ενότητα αυτή απλώς θα αναφέρω ότι η φωνητική επεξεργασία του Roth ίσως χτυπά ως το πιο αποσυντονιστικό στοιχείο, αλλά δεν θα την κατακρίνω μιας και σε συγκεκριμένες σκηνές ήταν ο λόγος που κατέληξαν τόσο ανατριχιαστικές οι συναισθηματικές εξάρσεις του χαρακτήρα-



Σε γενικές γραμμές δεν θα το συνιστούσα σε κάποιον που δεν έχει διαβάσει την ιστορία του Kafka, με την άποψη ότι το κείμενό του έχει πολλά περισσότερα να προσφέρει, αλλά αν το έχεις ήδη διαβάσει, το παρόν θεατρικό δεν θα σε απογοητεύσει στους βασικούς του άξονες. Μακάρι να βλέπαμε και στην ελληνική τηλεόραση αντίστοιχες θεατρικές διασκευές.

---------------------------

Για bonus σου έχω το εκπληκτικό animation μικρού μήκους της Caroline Leaf που βασίστηκε στην ίδια ιστορία του Kafka. Αν και τα περιστατικά που εξιστορεί φτάνουν μέχρι το πρώτο μισό της ιστορίας, η ατμόσφαιρα, τα πρόσωπα και τα συμπεράσματα του βιβλίου παραμένουν αναλλοίωτα. Λευκά περιγράμματα οριοθετούν -κι απελευθερώνουν συγχρόνως- τους μαυρισμένους συμβολικά χαρακτήρες, και κινητικές μεταμορφώσεις γλιστρούν στο χώρο για να συλλάβουν με επιτυχία το στοιχείο της έκπληξης και του μυστηριακού ενθουσιασμού που χαρακτήρισε το μεγάλο συγγραφέα. Στέκεται άξια ως μία από τις αρτιότερες διασκευές που έχω πετύχει, ασχέτως είδους, κι αν αναλογιστείς ότι είναι φτιαγμένη το 1977, παραμένει ακόμα και σήμερα πολύ μπροστά της εποχής του.

No comments: