Sunday, July 13, 2008

Batman (1989)

Ας ξεκινήσω με απόλυτη ειλικρίνεια... (τελικά) δεν μου αρέσει ο Tim Burton. Έχει την θέση του, αλλά βλέποντας το όραμα άλλων δημιουργών πάνω στην ίδια δουλειά συνειδητοποιώ ότι η πρωτοπορία, του πηγαίνει μέχρι κάποιος άλλος να τον ξεπεράσει σε υλοποίηση. Παραμένει μια συμπάθεια της παιδικής μου ηλικίας, γιατί πήρε ένα σήριαλ και μια ταινία που αποτελούσαν τραγικές καρικατούρες του άνθρωπου-νυχτερίδα, και τις βύθισε σε ένα σκοτεινό και εγκληματικό σκηνικό, και χρησιμοποίησε άριστα το καστ για να δέσει τους χαρακτήρες του κόμικ με την πραγματικότητα. Όμως σήμερα με πιο ώριμη ματιά και λιγότερο παιδικό ενθουσιασμό, το ίδιο του το έργο καταλήγει άλλη μια καρικατούρα, που προσπαθεί πολύ να ξεφύγει από την φτήνια του παρελθόντος, αλλά πέφτει στην παγίδα του καρτούν κι όχι του κόμικ. Για τον λόγο αυτό δεν μπορεί καν να χαρακτηριστεί καλτ, σε αντίθεση με τους χαρακτήρες των Adam West και Burt Ward, που θα ζουν αιώνια σ' ένα πολύχρωμο μέρος της καρδιάς μας ανάμεσα σε συννεφάκια από ZLOTT! και KAPOW .

Και για να επαληθεύσω αυτό που ισχυρίστηκα και στο Sweeny Todd, που μάλλον είναι καθολική διαπίστωση απ'όλα τα φιλμ του Burton, είναι ότι σε κάποια δημιουργικά στοιχεία παρουσιάζει ενδιαφέρον η αποτύπωση της φαντασίας του Burton στα καρέ, αλλά δυστυχώς η δημιουργικότητα, και η περιέργεια μου κατ' επέκταση, σταματούν στην οπτικοποίηση κι όχι στην ολοκληρωμένη υλοποίηση. Ακόμα και οι ίδιες οι δημιουργίες του Bob Kane στα κόμικ όμως, αποτύπωναν τα ψυχολογικά προφίλ των ηρώων, καθώς και τα τραγικά παιχνίδια της μοίρας που τοποθέτησαν τον καθένα στην θέση του, πίσω από μια μάσκα, πίσω από ένα άσβηστο χαμόγελο, κλπ. Αντίθετα στην περίπτωση της ταινίας (του '89), οι χαρακτήρες μάλλον χάνονται στα σκηνικά και τις κινήσεις εντυπωσιασμού, και αφήνονται στην συναισθηματική κρίση των θεατών, για το αν θα καταφέρουν να συγκινήσουν ή όχι με το παρελθόν και το παρόν τους.

Κρίμα γιατί ο Joel Schumacher καταφέρνει αβίαστα να δημιουργήσει έναν εξίσου συναρπαστικό κόσμο με το Batman Forever, που απροκάλυπτα δεν επιχειρεί συναισθηματικές προσεγγίσεις της φύσης και της πορείας των χαρακτήρων, παρά μένει σε ένα πολύχρωμα αντιθετικό κιτς δημιούργημα εντυπωσιασμού, ενώ η βαρύτητα των ερμηνειών του Nickolson και του Keaton από την άλλη μοιάζουν καταδικασμένες να μείνουν ανεκμετάλλευτες ηθογραφικά. Ενδεχομένως να επανέλθω στο θέμα για το πώς ο Heath Ledger εξαφάνισε κάθε άλλον joker που υπήρξε με οποιαδήποτε μορφή. Πάντως μια συμβουλή...δείτε το Batman (1989) όσες φορές μπορείτε πριν από το Dark Knight, γιατί μετά την προβολή του τελευταίου, θα ξεχάσετε (και δικαίως), ό,τι άλλο έχει δημιουργηθεί μέχρι σήμερα με τους ήρωες αυτούς.


4 comments:

zamuc said...

Ωραίο κείμενο αλλά δεν μπορώ να συμφωνήσω. Στο μόνο σημείο που ίσως με βρεις σύμφωνο είναι τα Batman του Nolan είναι καλύτερα από του Burton. Αλλά ολοκληρωτική απόρριψη του Tim? Σε καμία περίπτωση

dunno said...

σε καμία περίπτωση δεν τον απορρίπτω ολοκληρωτικά, απλώς συνειδητοποιώ ότι μπορεί να ικανοποιήσει ένα πολύ συγκεκριμένο κριτήριο αρέσκειας μου, που πλέον ίσως έχει κορεστεί, και δύσκολα δέχομαι κάτι (ξαναζεσταμένο, δήθεν) καινούργιο από αυτόν και δυστυχώς μετά λύπης διαπιστώνω ξαναβλέποντας τις παλιές του ότι όσο ο κινηματογράφος αποτελούσε για μένα μια καινούργια παιδική χαρά ο Burton με την φαντασία του με τροφοδοτούσε συνεχώς με καινούργια παιχνίδια, πλέον όμως τα πράγματα δεν έχουν έτσι, κι αυτό είναι αμφίδρομο.

kioy said...

Και εμένα μ' άρεσε το κειμενό σου! Μου αρέσουν άρτια υποστηριγμένες απόψεις ακόμα και όταν αντιβαίνουν(σε μεγάλο βαθμό) με τις δικές μου, γιατί έτσι ποιείται ένα σημαντικό βήμα στη σκέψη.

Για να ξεκαθαρίσω κατ' αρχάς τη θέση μου, ο γοτθικών καταβολών Batman του Tim είναι ο καλύτερος όσων έχω δει, χωρίς να τους έχω δει όλους και χωρίς ποτέ(και ως παιδί) να υπήρξα λάτρης του ήρωα. Και αυτό γιατί κατάφερε να με κερδίσει με το παρών και το παρελθόν των ηρώων και κυρίως του joker.

Τον Burton τον εκτιμάω και τον εκτιμούσα σαν καλλιτέχνη, διακρίνω αυτό που λες. Ότι δηλαδή μέσω των φανταχτερών σκηνικών και τεχνασμάτων κάνει ταινίες, όμως νομίζω πως πάντα κατάφερνε να παράγει σπουδαιότατες ταινίες. Γιατί αν το πρώτο επίπεδο επιδιδόταν στην κατάκτηση όλων των γούστων(και αυτό δεν το λέω για καλο) νομίζω πως τελικά στο βάθος της πλειοψηφίας των ταινιών του καταφέρνει όχι μόνο να οπτικοποιεί αλλά και να υλοποιεί σπουδαίες ταινίες!
Και το Sweeney Todd είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα για τον ισχυρισμό μου!

dunno said...

ίσα ίσα πιστεύω ότι το πρώτο επίπεδο αναλώνεται στην ικανοποίηση του ίδιου κοινού που αγάπησε τις παλιές δουλειές του, και γι'αυτό πλέον παρόλο που βλέπω τις ταινίες του δεν συναντώ κάτι πρωτότυπο, στα πλαίσια που υπερβαίνουν της ιστορίας και του περιβάλλοντος της πλοκής.

ούτε εγώ ήμουν ποτέ φαν οποιουδήποτε υπερήρωα, και έχω διαβάσει λίγα κόμικ στην ζωή μου, αλλά ο Burton μου χάρισε μια παιδική φαντασίωση του Batman που αφήνει πολλές τρύπες να καλυφθούν από τις δημοσιεύσεις και τις προηγούμενες ταινίες για τον ήρωα, ενώ ο Nolan κατάφερε να με κάνει να δεθώ με τον ήρωα και να δεχθώ την ταινία του σαν ένα αυτούσιο αριστούργημα που κάλλιστα θα μπορούσε να σταθεί χωρίς προυπάρχουσα γνώση για τους χαρακτήρες και το παρελθόν τους, την ίδια στιγμή που μόνο ο τίτλος εγκλωβίζει τα πρόσωπα στο σύμπαν της DC.

εκεί έρχεται το Dark Knight, και επίτηδες μένει χωρίς αναφορά στο όνομα Batman, και αποτελεί σταθμό στην μεταφορά οποιουδήποτε κόμικ στην μεγάλη οθόνη.Αναμφισβήτητα η καλύτερη ταινία του είδους, που μπορεί ανετότατα να κοντραριστεί με ταινίες περιπέτειας και κοινωνικές, καθώς κάποιες σεναριακές αλληλουχίες της προσδίδουν πολύ αληθινό και ρεαλιστικό ύφος.