Τελικά μια από τις μεγάλες αρετές που λείπει δυστυχώς από πολλούς σκηνοθέτες και σεναριογράφους, είναι η υπομονή. Το Volver (μιας και έχουμε το αφιέρωμα) στριφογύριζε κοντά δύο δεκαετίες στο μυαλό του Almodόvar, η τριλογία του Άρχοντα των Δακτυλιδιών πέρασε από μια δεκαετία προετοιμασίας και υλοποίησης, ενώ ο Jim Jarmusch έπινε "καφέδες με τσιγάρα" για 17 χρόνια. Αντιθέτως χρειάστηκαν δύο βιαστικά sequel για να αμαυρώσουν την επανάσταση του matrix, 15.000 απομιμήσεις για να μας κάνουν να ξεχάσουμε το αυθεντικό και λατρεμένο american pie, και η λίστα από την πλευρά των αποτυχιών μπορεί κάλλιστα να συνεχιστεί για ώρα.
Έχοντας θάψει για τα καλά τον Batman, με μόνη εξαίρεση την σειρά της δεκαετίας του '60 που παραμένει σταθμός στην ιστορία του άνθρωπου-νυχτερίδα, κυρίως λόγω τον αποτυχημένων sequel, και της εντονότερης παρασκηνιακής μουρμούρας, ο Christopher Nolan που μας συγκλόνισε με το Memento, συγκρατήθηκε στο insomnia, μάζεψε όλο το ταλέντο του, όχι για να ξεθάψει τον ξεχασμένο ήρωα, αλλά για να τον αναγεννήσει και να τον πλάσει όπως τον είχε μέσ'το μυαλό του και να μας κάνει όλους να τον δούμε όπως ανέκαθεν έπρεπε να είναι.
Σαν να μην είχαμε καν ακουστά για τον batman λοιπόν, μας διηγείται την ιστορία ενός άτυχου νέου που μεγάλωσε με την σκιά του βαρυσήμαντου επιθέτου της οικογένειας του, στην θέση των ίδιων των γονιών του, που σκοτώθηκαν σε ένα φαινομενικά τυχαίο συμβάν. Χρησιμοποιώντας τον σεναριακό χρόνο μιας ώρας, ανοίγεται ηθογραφικά προς όλες τις κατευθύνσεις, για να εισάγει όλους τους σημαντικούς χαρακτήρες που περιτριγυρίζουν τον εν δημιουργία ήρωα, και να τους καθιερώσει πάγια, ενώ την ίδια στιγμή εισάγει παρασκηνιακά τους θεματικούς άξονες που κινούν την πλοκή, με την σταδιακή εμφάνιση των προσώπων-κλειδιών που θα αποτελέσουν στο δεύτερο μισό του έπους, την πρόκληση για την διαμόρφωση και το σπάσιμο των κανόνων, που θα καθορίσουν εν τέλει τα όρια ανάμεσα στον Batman και τον Bruce Wayne, καθώς και ανάμεσα στον Batman και τα αγαπημένα του πρόσωπα.
Η ίδια η Gotham City, για πρώτη φορά μετά τα κόμικ, δεν στέκεται σαν περιβάλλοντας χώρος, αλλά αναδεικνύεται ώς το πεσμένο σύμβολο μιας ευημερίας κι ενός ονείρου εξίσωσης των διαφορών, που μένουν πλέον θαμπές αναμνήσεις του νοσταλγικού παρελθόντος. Με τον τρόπο αυτό, αυτομάτως, κάθε φιγούρα της ταινίας, αποκτά έναν προορισμό της ταυτότητας και της ψυχοσύνθεσής της, την ίδια στιγμή που η αλήθεια των καταστασεων μοιάζει τόσο καλά εδραιωμένη ώστε να ρουφήξει κάθε θεατή, στο εικονικό αλλά καθόλου ψεύτικο σύμπαν της.
Και μετά από όλο το προσεκτικό στήσιμό αυτό η βιασύνη δεν χτυπά ούτε στην επιλογή του εχθρού, με την επιλογή του σχετικά αδιάφορου Scarecrow και του παρασκηνιακού Ra's Al Ghul, που συμβολίζουν την καθαρή ανθρώπινη διαφθορά και ανάγκη για εξουσία. Το κακό που προκαλούν είναι δυνατό να καταστρέψει μια και καλή την Gotham, αλλά από την άλλη δεν είναι αυτό που ανάγκασε τον Batman να γίνει αυτός που είναι. Δεν γίνεται η ασπίδα της πόλης ενάντια στους κακούς, ούτε η προσωποποιημένη εκδίκηση για ο,τι σάπιο πέρασε από τα μέρη του. Κι εκεί το σενάριο του αφήνει πάλι τον χώρο και τον χρόνο να διώξει μια και καλή από πάνω του την ταμπέλα του εκδικητή (vigilante), και να βρει τον πραγματικό λόγο που η στολή και η μάσκα του batman, αρχίζουν να γίνονται ένα με το δέρμα του. Κι εκεί σημειώνεται για πρώτη φορά και το μεγαλείο της υπομονετικής δημιουργίας, όταν αφήνεται το περιθώριο στον ίδιο τον Bruce Wayne, να περάσει στο alter ego του τους δικούς του φόβους και τις δικές του αδυναμίες.
Δεδομένων όλων αυτών, νομίζω με ασφάλεια θεωρώ το Batman Begins τον καλύτερα και σφαιρικότερα παρουσιασμένο Batman που έγινε ποτέ, και με την επόμενη κριτική μου για το Dark Knight, έρχεται να κλείσει ολόκληρο το σύμπαν του Batman όπως παρουσιάστηκε από την DC, και να ταυτιστεί με τον Christopher Nolan, χωρίς να μένουν περιθώρια για άλλες εκδόσεις του ίδιου ήρωα, παρά μόνο για καρικατούρες.
Σημ. κι αν η μοναδική κατηγορία που ακούστηκε από "δήθεν" φαν, είναι ότι η ταινία δεν είχε το κλίμα του κόμικ, κι αυτό δρα υπέρ του, μιας κι ο ήρωας που δημιούργηασε όσα χρόνια κι αν περάσουν δεν κινδυνεύει να γίνει κι αυτός μια καλτ καρικατούρα όπως οι προκάτοχοι του.
Σημ. 2 το καστ δεν θα μπορούσε να αποδίδει καλύτερα, με μια πληθώρα αγαπημένων ρόλων που δύσκολα ξεχωρίζεις τον απόλυτο. Όλοι οι χαρακτήρες βέβαια πέρασαν από την διαδικασία της αναγέννησης κι όχι της αντιγραφής, αλλά ο Michael Caine, συγκεκριμένα ταύτισε για πάντα τον ρόλο του Alfred με την ευγένεια και την απλοχεριά της ερμηνείας του. Ευτυχώς που η Katie Holmes αντικαταστάθηκε από την πολυαγαπημένη Maggie Gyllenhaal στον σκοτεινό ιππότη, αλλά αυτό αποτελεί ανάλυση για το επόμενο κείμενο.
Έχοντας θάψει για τα καλά τον Batman, με μόνη εξαίρεση την σειρά της δεκαετίας του '60 που παραμένει σταθμός στην ιστορία του άνθρωπου-νυχτερίδα, κυρίως λόγω τον αποτυχημένων sequel, και της εντονότερης παρασκηνιακής μουρμούρας, ο Christopher Nolan που μας συγκλόνισε με το Memento, συγκρατήθηκε στο insomnia, μάζεψε όλο το ταλέντο του, όχι για να ξεθάψει τον ξεχασμένο ήρωα, αλλά για να τον αναγεννήσει και να τον πλάσει όπως τον είχε μέσ'το μυαλό του και να μας κάνει όλους να τον δούμε όπως ανέκαθεν έπρεπε να είναι.
Σαν να μην είχαμε καν ακουστά για τον batman λοιπόν, μας διηγείται την ιστορία ενός άτυχου νέου που μεγάλωσε με την σκιά του βαρυσήμαντου επιθέτου της οικογένειας του, στην θέση των ίδιων των γονιών του, που σκοτώθηκαν σε ένα φαινομενικά τυχαίο συμβάν. Χρησιμοποιώντας τον σεναριακό χρόνο μιας ώρας, ανοίγεται ηθογραφικά προς όλες τις κατευθύνσεις, για να εισάγει όλους τους σημαντικούς χαρακτήρες που περιτριγυρίζουν τον εν δημιουργία ήρωα, και να τους καθιερώσει πάγια, ενώ την ίδια στιγμή εισάγει παρασκηνιακά τους θεματικούς άξονες που κινούν την πλοκή, με την σταδιακή εμφάνιση των προσώπων-κλειδιών που θα αποτελέσουν στο δεύτερο μισό του έπους, την πρόκληση για την διαμόρφωση και το σπάσιμο των κανόνων, που θα καθορίσουν εν τέλει τα όρια ανάμεσα στον Batman και τον Bruce Wayne, καθώς και ανάμεσα στον Batman και τα αγαπημένα του πρόσωπα.
Η ίδια η Gotham City, για πρώτη φορά μετά τα κόμικ, δεν στέκεται σαν περιβάλλοντας χώρος, αλλά αναδεικνύεται ώς το πεσμένο σύμβολο μιας ευημερίας κι ενός ονείρου εξίσωσης των διαφορών, που μένουν πλέον θαμπές αναμνήσεις του νοσταλγικού παρελθόντος. Με τον τρόπο αυτό, αυτομάτως, κάθε φιγούρα της ταινίας, αποκτά έναν προορισμό της ταυτότητας και της ψυχοσύνθεσής της, την ίδια στιγμή που η αλήθεια των καταστασεων μοιάζει τόσο καλά εδραιωμένη ώστε να ρουφήξει κάθε θεατή, στο εικονικό αλλά καθόλου ψεύτικο σύμπαν της.
Και μετά από όλο το προσεκτικό στήσιμό αυτό η βιασύνη δεν χτυπά ούτε στην επιλογή του εχθρού, με την επιλογή του σχετικά αδιάφορου Scarecrow και του παρασκηνιακού Ra's Al Ghul, που συμβολίζουν την καθαρή ανθρώπινη διαφθορά και ανάγκη για εξουσία. Το κακό που προκαλούν είναι δυνατό να καταστρέψει μια και καλή την Gotham, αλλά από την άλλη δεν είναι αυτό που ανάγκασε τον Batman να γίνει αυτός που είναι. Δεν γίνεται η ασπίδα της πόλης ενάντια στους κακούς, ούτε η προσωποποιημένη εκδίκηση για ο,τι σάπιο πέρασε από τα μέρη του. Κι εκεί το σενάριο του αφήνει πάλι τον χώρο και τον χρόνο να διώξει μια και καλή από πάνω του την ταμπέλα του εκδικητή (vigilante), και να βρει τον πραγματικό λόγο που η στολή και η μάσκα του batman, αρχίζουν να γίνονται ένα με το δέρμα του. Κι εκεί σημειώνεται για πρώτη φορά και το μεγαλείο της υπομονετικής δημιουργίας, όταν αφήνεται το περιθώριο στον ίδιο τον Bruce Wayne, να περάσει στο alter ego του τους δικούς του φόβους και τις δικές του αδυναμίες.
Δεδομένων όλων αυτών, νομίζω με ασφάλεια θεωρώ το Batman Begins τον καλύτερα και σφαιρικότερα παρουσιασμένο Batman που έγινε ποτέ, και με την επόμενη κριτική μου για το Dark Knight, έρχεται να κλείσει ολόκληρο το σύμπαν του Batman όπως παρουσιάστηκε από την DC, και να ταυτιστεί με τον Christopher Nolan, χωρίς να μένουν περιθώρια για άλλες εκδόσεις του ίδιου ήρωα, παρά μόνο για καρικατούρες.
Σημ. κι αν η μοναδική κατηγορία που ακούστηκε από "δήθεν" φαν, είναι ότι η ταινία δεν είχε το κλίμα του κόμικ, κι αυτό δρα υπέρ του, μιας κι ο ήρωας που δημιούργηασε όσα χρόνια κι αν περάσουν δεν κινδυνεύει να γίνει κι αυτός μια καλτ καρικατούρα όπως οι προκάτοχοι του.
Σημ. 2 το καστ δεν θα μπορούσε να αποδίδει καλύτερα, με μια πληθώρα αγαπημένων ρόλων που δύσκολα ξεχωρίζεις τον απόλυτο. Όλοι οι χαρακτήρες βέβαια πέρασαν από την διαδικασία της αναγέννησης κι όχι της αντιγραφής, αλλά ο Michael Caine, συγκεκριμένα ταύτισε για πάντα τον ρόλο του Alfred με την ευγένεια και την απλοχεριά της ερμηνείας του. Ευτυχώς που η Katie Holmes αντικαταστάθηκε από την πολυαγαπημένη Maggie Gyllenhaal στον σκοτεινό ιππότη, αλλά αυτό αποτελεί ανάλυση για το επόμενο κείμενο.
2 comments:
Περιμένω πώς και πώς το Dark Night, αλλά εδώ στην επαρχία θα πρέπει να περιμένω μέχρι τον Σεπτέμβριο. Μήπως να πεταχτώ σε κανά multiplex στη Θεσ/νίκη;
μην το σκέφτεσαι καθόλου, να πεταχτείς και να δεις ότι δεν θα το μετανοιώσεις.έχω γνωστό που σιχαινόταν τον Batman κι εξ'αιτίας του Nolan έγινε ο πιο φανατικός της σειράς. Αξίζει από κάθε άποψη.
Διάβασε μια σύντομη κριτική στα Ψαράκια μας (http://silverscreenfish.blogspot.com/2008/07/1707-2307.html) και αν προλάβω μέσα στη μέρα θα ανεβάσω αναλυτικότερο κείμενο κι εδώ)
Post a Comment