Ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα… μια από τις μελανότερες σελίδες της ανθρώπινης (?) ιστορίας, είναι ίσως ότι πιο επικίνδυνο σε θέμα που μπορεί να διαλέξει ένας δημιουργός και να κάνει ταινία. Παρόλα αυτά οι έπαινοι για την «Λίστα του Σίντλερ» δεν έχουν σταματημό, κι όχι άδικα. Η ταινία είναι τόσο εγκωμιαστικά σχολιασμένη που δεν υπάρχει λόγος να την κριτικάρω σε γενικές γραμμές εγώ. Γράφω μονό ένα στοιχειό σχετικό με τον σκηνοθετικό τρόπο που χτιστηκε η ταινία, που με κραταεί ανατριχιασμένο κάθε φορά που την βλέπω καθώς και κάθε φορά που την σκέφτομαι. Πραγματικά, η σκηνοθεσία της ως σύνολο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πλήρες εγχειρίδιο για κάθε νέο σκηνοθέτη, μιας και περά από τα τυπικά πλανά πάνω από τον ωμό και τα ανισοεπιπεδα καρέ, εισάγονται τόσο πρωτότυπες ιδέες που ανοίγουν μια νέα σχολή κινηματογράφησης από μονές τους.
Στις πρώτες σκηνές που αποτελούν την εισαγωγή στην υπόθεση, με τα πολύ-επίπεδα καρέ, ανταλλάσσονται συνεχώς πληροφορίες μεταξύ φόντου και προσκήνιου, γεμίζοντας τον θεατή με λεπτομέριες που στηρίζουν την εκτίμηση για την υπόθεση. Όλα αυτά με την συνοδεία μιας θεσπέσιας μουσικής στην οποία κυριαρχούν τα βιολιά –τα πιο μελαγχολικά όργανα στον κόσμο. Όταν η υπόθεση σοβαρεύει και οι πρώτες δυσκολίες για τους εβραίους εμφανίζονται, τα σκηνοθετικά κόλπα μετριάζουν και οι ωμές εικόνες παίρνουν την θέση τους, δίνοντας στον θεατή την πρώτη εικόνα του τρόμου. Η μουσική αφήνει την θέση της ενίοτε στις κραυγές και τα ουρλιαχτά και άλλοτε στην απόλυτη ησυχία, προμηνύοντας την μεγάλη μπόρα που επίκειται. Όταν πλέον η αλαζονεία του ανθρώπου έχει φτάσει στο αποκορύφωμα, οι ζωντανές εικόνες μεταφέρουν την φρίκη και εγκλωβίζουν στον μικρόκοσμο τους κάθε θεατή, που νομίζει ότι ζει τις σκηνές μέσα στο καρέ, με τις σφαίρες να παίρνουν ξυστά από το κεφάλι του και να σφηνώνονται στο μυαλό του διπλανού του, αφήνοντας τον έρμαιο στον τρόμου του για το ποια μπορεί να είναι η πιθανή συνεχεία. Λίγο πριν το τέλος, όλες οι μεγάλες σκηνοθετικές αρχές, μαζί με την πιο σπαρακτική μουσική επένδυση των ουρλιαχτών του τρόμου, και μια φωτογραφία που παίρνει σάρκα και οστά μονό και μονό για να τα ξαναχάσει, τα τελευταία ίχνη δύναμης του θεατή έχουν πλέον εξαφανιστεί, και η τρίωρη ταινία γίνεται το ζωντανό μαρτύριο στην μνήμη των θυμάτων. Και μπορεί σε ταινίες φαντασίας, η κάθαρση να ήταν το καλύτερο φινάλε, αλλά αυτό δεν ισχύει εδώ. Οι τίτλοι βάζουν το τέλος στις σκηνές, μα οι μνήμες δεν θα σβηστούν ποτέ. Η ιστορία δυστυχώς είναι αληθινή και όσες ταινίες και να γίνουν για το θέμα, όσα συγγνώμη κι αν ειπωθούν, δεν θα μπορέσουν ποτέ να τιμήσουν επαρκώς και να κλείσουν τις πληγές των θυμάτων και των οικογενειών τους. Ακόμα κι όταν όλοι οι απόγονοι εξαφανιστούν, τέτοιες ταινίες δεν θα αφήνουν ποτέ τον ανθρώπο να ησυχάζει και να παύει να θρηνεί. Μακάρι μονό να του μάθαιναν και κάτι παραπάνω, γιατί η ιστορία του ακόμα και μετά το 1950 είναι πάλι μελανή.
Ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα… μια από τις μελανότερες σελίδες της ανθρώπινης (?) ιστορίας, είναι ίσως ότι πιο επικίνδυνο σε θέμα που μπορεί να διαλέξει ένας δημιουργός και να κάνει ταινία. Παρόλα αυτά οι έπαινοι για την «Λίστα του Σίντλερ» δεν έχουν σταματημό, κι όχι άδικα. Η ταινία είναι τόσο εγκωμιαστικά σχολιασμένη που δεν υπάρχει λόγος να την κριτικάρω σε γενικές γραμμές εγώ. Γράφω μονό ένα στοιχειό σχετικό με τον σκηνοθετικό τρόπο που χτιστηκε η ταινία, που με κραταεί ανατριχιασμένο κάθε φορά που την βλέπω καθώς και κάθε φορά που την σκέφτομαι. Πραγματικά, η σκηνοθεσία της ως σύνολο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πλήρες εγχειρίδιο για κάθε νέο σκηνοθέτη, μιας και περά από τα τυπικά πλανά πάνω από τον ωμό και τα ανισοεπιπεδα καρέ, εισάγονται τόσο πρωτότυπες ιδέες που ανοίγουν μια νέα σχολή κινηματογράφησης από μονές τους. 
No comments:
Post a Comment