Όσο κι αν παραδέχομαι για ιστορικούς λόγους τον "Νονό" και τα "Kαλά Παιδιά", οι ταινίες για την μαφία δεν κατάφεραν ποτέ να με κερδίσουν ολοκληρωτικά. Κι αν το σούσουρο του Gomorra στις Κάννες μου είχε αναπτερώσει τις ελπίδες για το συγκεκριμένο είδος, η προβολή της ταινίας ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα δοκιμασία.
Από το πρώτο κιόλας μισό της και τα δυσδιάκριτα όρια των χρονικών αξόνων των διαφορετικών ιστοριών, σχηματίζεται η εντύπωση ότι βλέπεις μεμιάς μια πιο εκσυγχρονισμένη εκδοχή του Νονού (ή ενδεχομένως μια ακόμα συνέχεια του), με την διασκορπισμένη φαμίλια να προσπαθεί να διατηρήσει τα μεγαλεία των αυτοκρατοριών του παρελθόντος. Η τρομακτική συνειδητοποίηση βέβαια της εξάπλωσης της μαφιόζικης συμπεριφοράς, πέρα από τον αυστηρά θεωρητικό ορισμό της, σε όλα τα στάδια και επίπεδα ζωής, έρχεται να σοκάρει με την ρεαλιστικότατη κινηματογράφηση, που μοιάζει σχεδόν ντοκυμαντερίστικη. Φυσικά το Χόλυγουντ έχει φροντίσει να γεμίσει το μυαλό μας με τόσο γκροτέσκες σκηνές αιματοχυσίας, που τίποτα σε όλη την ταινία δεν μοιάζει τόσο συγκλονιστικό.
Με μια πρώτη ματιά, το γεγονός αυτό απογοητεύει και σ'αναγκάζει να αναζητήσεις αλλού τους λόγους για τους οποίους τράβηξε την προσοχή του κοινού η ταινία. Κι εκεί ακριβώς είναι η δύναμή της, όταν στο σημείο που έχεις αφήσει όλες τις άμυνες σου στους αργούς ρυθμούς της, στις ασύνδετες υπο-ιστορίες, και στις ήπιες εντάσεις, έρχεται η συνειδητοποίηση ότι οι μετά βίας αντιληπτές κορυφώσεις της πλοκής, ενώνονται αριστουργηματικά σε μία ενιαία καταστροφική αποκάλυψη των παρασκηνιακών κομπίνων και της υποβόσκουσας δύναμης της μαφίας, που αν και ανήκει φαινομενικά σε ένα καλτ παρελθόν, παρουσιάζεται πιο οργανωμένη από ποτέ. Εκεί άλλωστε αποκτά και πρακτική ερμηνεία ο τίτλος της ταινίας, στην διαχρονική αμαρτία που μοιάζει να βρίσκει συνεχώς εναλλακτικούς τρόπους να εξαπλωθεί και να ξεφύγει από την οριστική καταστροφή, που θα οδηγούσε ενδεχομένως σε μία νέα ισορροπημένη τάξη πραγμάτων (βέβαια από μόνη της η ονομασία της σύγχρονης ιταλικής μαφίας που παρουσιάζεται στην ταινία, Camorra, παραπέμπει επαρκώς και μοιάζει να αντικαθιστά με επιτυχία, την φημισμένη αλλά παρωχημένη αμαρτωλή πόλη).
Η δύναμη των σκηνών βέβαια εξακολουθεί να κρατιέται σε χαμηλά επίπεδα, αλλά οι συνειρμοί και οι σκέψεις που προκύπτουν από τις εικόνες, και οδηγούν σε γενικεύσεις όχι και τόσο αυθαίρετες απ' ό,τι φαίνεται, είναι από μόνες τους συνταρακτικές. Αν αναλογιστεί κανείς κιόλας όλο το παρασκήνιο που ξεσκεπάστηκε μετά την προβολή της ταινίας, με ηθοποιούς της να συλλαμβάνονται για το ειρωνικά εγκληματικό "οικογενειακό" τους παρελθόν, και τον συγγραφέα του βιβλίου στο οποίο βασίστηκε η ταινία, Roberto Saviano, να φυγαδεύεται τα τελευταία δύο χρόνια από μέρος σε μέρος, υπό την κρατική αστυνομική προστασία, έπειτα από το κυνηγητό που εξαπέλυσε η Camorra -η παρούσα κυρίαρχη ιταλική μαφία που θίγεται στο βιβλίο, και κατ'επέκταση στην ταινία- με σκοπό εξόντωσή του (πριν τα φετινά Χριστούγεννα μάλιστα), μπορεί να κατανοήσει βαθύτερα την δύναμη της παρούσας ιστορίας, σε οποιαδήποτε μορφή της.
Μπορεί να μην έχω διαβάσει το βιβλίο (θα το κάνω άμεσα), αλλά αναγνωρίζω χωρίς δεύτερη σκέψη, ότι η ταινία, ξεπερνάει στην εκτίμησή μου κάθε άλλη του είδους της, ή καλύτερα, για μην φανώ ισοπεδωτικός, δημιουργεί ένα δικό της είδος, που με την φρέσκια ματιά και τις νέες ενδιαφέρουσες οπτικές γωνίες του σκηνοθέτη, παρουσιάζει την ρεαλιστικότερη και γι'αυτό το λόγο τρομακτικότερη ίσως, εκδοχή, της καθολικής επιρροής και δύναμης της μαφίας στη σημερινή Ιταλία. Αλλά μην ξεγελιέστε, η μπασταρδεμένη γλώσσα και τα ακαθόριστα τοπία της ταινίας, την ανάγουν σε μία καθολικότερη αμαρτωλή πόλη, κάτοικοι της οποίας θεωρούμαστε κάλλιστα όλοι.
Από το πρώτο κιόλας μισό της και τα δυσδιάκριτα όρια των χρονικών αξόνων των διαφορετικών ιστοριών, σχηματίζεται η εντύπωση ότι βλέπεις μεμιάς μια πιο εκσυγχρονισμένη εκδοχή του Νονού (ή ενδεχομένως μια ακόμα συνέχεια του), με την διασκορπισμένη φαμίλια να προσπαθεί να διατηρήσει τα μεγαλεία των αυτοκρατοριών του παρελθόντος. Η τρομακτική συνειδητοποίηση βέβαια της εξάπλωσης της μαφιόζικης συμπεριφοράς, πέρα από τον αυστηρά θεωρητικό ορισμό της, σε όλα τα στάδια και επίπεδα ζωής, έρχεται να σοκάρει με την ρεαλιστικότατη κινηματογράφηση, που μοιάζει σχεδόν ντοκυμαντερίστικη. Φυσικά το Χόλυγουντ έχει φροντίσει να γεμίσει το μυαλό μας με τόσο γκροτέσκες σκηνές αιματοχυσίας, που τίποτα σε όλη την ταινία δεν μοιάζει τόσο συγκλονιστικό.
Με μια πρώτη ματιά, το γεγονός αυτό απογοητεύει και σ'αναγκάζει να αναζητήσεις αλλού τους λόγους για τους οποίους τράβηξε την προσοχή του κοινού η ταινία. Κι εκεί ακριβώς είναι η δύναμή της, όταν στο σημείο που έχεις αφήσει όλες τις άμυνες σου στους αργούς ρυθμούς της, στις ασύνδετες υπο-ιστορίες, και στις ήπιες εντάσεις, έρχεται η συνειδητοποίηση ότι οι μετά βίας αντιληπτές κορυφώσεις της πλοκής, ενώνονται αριστουργηματικά σε μία ενιαία καταστροφική αποκάλυψη των παρασκηνιακών κομπίνων και της υποβόσκουσας δύναμης της μαφίας, που αν και ανήκει φαινομενικά σε ένα καλτ παρελθόν, παρουσιάζεται πιο οργανωμένη από ποτέ. Εκεί άλλωστε αποκτά και πρακτική ερμηνεία ο τίτλος της ταινίας, στην διαχρονική αμαρτία που μοιάζει να βρίσκει συνεχώς εναλλακτικούς τρόπους να εξαπλωθεί και να ξεφύγει από την οριστική καταστροφή, που θα οδηγούσε ενδεχομένως σε μία νέα ισορροπημένη τάξη πραγμάτων (βέβαια από μόνη της η ονομασία της σύγχρονης ιταλικής μαφίας που παρουσιάζεται στην ταινία, Camorra, παραπέμπει επαρκώς και μοιάζει να αντικαθιστά με επιτυχία, την φημισμένη αλλά παρωχημένη αμαρτωλή πόλη).
Η δύναμη των σκηνών βέβαια εξακολουθεί να κρατιέται σε χαμηλά επίπεδα, αλλά οι συνειρμοί και οι σκέψεις που προκύπτουν από τις εικόνες, και οδηγούν σε γενικεύσεις όχι και τόσο αυθαίρετες απ' ό,τι φαίνεται, είναι από μόνες τους συνταρακτικές. Αν αναλογιστεί κανείς κιόλας όλο το παρασκήνιο που ξεσκεπάστηκε μετά την προβολή της ταινίας, με ηθοποιούς της να συλλαμβάνονται για το ειρωνικά εγκληματικό "οικογενειακό" τους παρελθόν, και τον συγγραφέα του βιβλίου στο οποίο βασίστηκε η ταινία, Roberto Saviano, να φυγαδεύεται τα τελευταία δύο χρόνια από μέρος σε μέρος, υπό την κρατική αστυνομική προστασία, έπειτα από το κυνηγητό που εξαπέλυσε η Camorra -η παρούσα κυρίαρχη ιταλική μαφία που θίγεται στο βιβλίο, και κατ'επέκταση στην ταινία- με σκοπό εξόντωσή του (πριν τα φετινά Χριστούγεννα μάλιστα), μπορεί να κατανοήσει βαθύτερα την δύναμη της παρούσας ιστορίας, σε οποιαδήποτε μορφή της.
Μπορεί να μην έχω διαβάσει το βιβλίο (θα το κάνω άμεσα), αλλά αναγνωρίζω χωρίς δεύτερη σκέψη, ότι η ταινία, ξεπερνάει στην εκτίμησή μου κάθε άλλη του είδους της, ή καλύτερα, για μην φανώ ισοπεδωτικός, δημιουργεί ένα δικό της είδος, που με την φρέσκια ματιά και τις νέες ενδιαφέρουσες οπτικές γωνίες του σκηνοθέτη, παρουσιάζει την ρεαλιστικότερη και γι'αυτό το λόγο τρομακτικότερη ίσως, εκδοχή, της καθολικής επιρροής και δύναμης της μαφίας στη σημερινή Ιταλία. Αλλά μην ξεγελιέστε, η μπασταρδεμένη γλώσσα και τα ακαθόριστα τοπία της ταινίας, την ανάγουν σε μία καθολικότερη αμαρτωλή πόλη, κάτοικοι της οποίας θεωρούμαστε κάλλιστα όλοι.
2 comments:
teleia tainia, teleia..!!
χαίρομαι που συμφωνούμε!
Post a Comment