Thursday, November 13, 2008

Mat i syn (1997)

Μερικές από τις πιο αγαπημένες μου ταινίες τις έχω αφήσει εκτός του blog, είτε με το φόβο ότι θα είμαι εντελώς υποκειμενικός στις κριτικές τους, είτε εξ' αιτίας της ερμηνευτικής ιδιαιτερότητας που παρουσιάζουν. Το Mat i syn του Aleksandr Sokurov, ανήκει και στις δύο κατηγορίες.

Όταν πριν 2-3 χρόνια το είδα για πρώτη φορά, απλώς παραδέχτηκα την καλλιτεχνική του αρτιότητα, χωρίς να εξερευνήσω τις συνέπειες του βασικού θεματικού του άξονα. Σε μία νοσταλγική στιγμή, και περιμένοντας με αγωνία 2 χρόνια τώρα το Aleksandra, είπα να το ξαναθυμηθώ, και με ισοπέδωσε σαν να το έβλεπα για πρώτη φορά.

Μέσα από τη θύμηση των μακρόσυρτων πλάνων, των αργών κινήσεων και της ζωγραφικής ακρίβειας των εικόνων, ξεπήδησε η θυσιαστική, σχεδόν παρασιτική, σχέση μητέρας και γιου, που βρίσκονται χαμένοι σε ένα κοινό όνειρο, καταδικασμένοι να βλέπουν το χρόνο να περνά σχεδόν παρασκηνιακά. Τα τοπία, από το κρύο σπίτι μέχρι τα απέραντα λιβάδια, δεν παύουν να είναι εγκλωβιστικά, αφήνοντας τους δύο ήρωες μόνους σε ένα δικό τους απομονωμένο κόσμο. Οι νατουραλιστικοί ήχοι σηματοδοτούν την αλλαγή των εποχών, και συνθέτουν τη μοναδική μουσική επένδυση -ένα παγανιστικό ύμνο αφοσίωσης στην ανθρώπινη καταγωγή από τη μητέρα φύση, στον αναπόφευκτο θάνατο και στον ελεγειακό αποχωρισμό.



Τα φίλτρα κι οι φακοί στη φυσιολατρική κινηματογράφηση του Aleksei Fyodorov, κάνουν την ιστορία να μοιάζει με παραμύθι κλεισμένο σε μια γυάλινη χιονόμπαλα. Όλοι οι δρόμοι τελειώνουν εκεί που αρχίζουν, και ο χώρος περιορίζεται σε δύο διαστάσεις, συμβολικές των δύο, αρραγώς συνδεδεμένων, πρωταγωνιστών. Ο χρόνος σε κάθε ταρακούνημα μοιάζει να μηδενίζεται, δίνοντας ελπίδα σε μια παράταση ζωής, που μετατρέπεται γρήγορα σε καθυστερημένο θρήνο του ειρωνικά απρόσμενου θανάτου. Μέχρι το τέλος, το ταξίδι παραμένει ένα δεξιοτεχνικά χορογραφημένο ρέκβιεμ του "αναπόφευκτου".

ΥΓ. Αν δεν έχεις κολλήματα με τους αργούς ρυθμούς και τη σεναριακή σιωπή, η ταινία σίγουρα θα σε παρασύρει σε ένα εσωτερικό πνευματικό ταξίδι, όπου οι εικόνες γράφουν ποίηση και οι σιωπές γεννούν συναισθήματα. Αν έχεις τα παραπάνω κολλήματα, θα σου συνιστούσα να τη δεις (πάραυτα) μιας και στα 65 λεπτά διάρκειάς της περικλείονται αρκετά στοιχεία ικανά να σε συγκινήσουν και να επιβραβεύσουν την υπομονή σου.

2 comments:

kioy said...

Υπέροχες ταινίες... Και εγώ απ' τον Sokurov πιότερο όλων λάτρεψα αυτό το εικαστικό παραλήρημα... Φυσιολατρικό, ζωγραφικά εκφραζόμενο, και μέσα από αυτά τα μακρόσυρτα πλάνα σε οδηγούν σε μια κλιμακούμενη ευωδία που πηγάζει ευθέως απ' το εικονιζόμενο ποίημα...

υγ. Να γράφεις για αυτές τις ταινίες, να γράφεις!

dunno said...

χαίρομαι που ακούω ότι υπάρχουν θεατές που δεν στέκονται στην ταχύτητα του κινηματογράφου αλλά στο δυναμισμό του!

ΥΓ θα το προσπαθήσω...